अनेक नैसर्गिक प्रीझर्वेटिव्ह आहेत जे कृत्रिम प्रीझर्वेटिव्हच्या जागी वापरले जाऊ शकतात. काही सामान्य नैसर्गिक प्रीझर्वेटिव्हमध्ये हे समाविष्ट आहे:
व्हिनेगर:
सामान्यतः लोणचे आणि इतर आंबलेल्या पदार्थांमध्ये प्रीझर्वेटिव्ह म्हणून वापरले जाते, व्हिनेगरमध्ये प्रतिजैविक गुणधर्म असतात जे बॅक्टेरिया आणि इतर हानिकारक सूक्ष्मजीवांच्या वाढीस प्रतिबंध करण्यास मदत करतात.
मीठ:
सामान्यतः मांस आणि इतर पदार्थांमध्ये प्रीझर्वेटिव्ह म्हणून वापरले जाणारे मीठ जीवाणू आणि इतर हानिकारक सूक्ष्मजीवांच्या वाढीस प्रतिबंध करण्यास मदत करू शकते.
लिंबाचा रस:
लिंबाच्या रसामध्ये आंबटपणाची पातळी जास्त असते ज्यामुळे ते एक उत्कृष्ट नैसर्गिक प्रीझर्वेटिव्ह बनते, फळे आणि भाज्या जतन करण्यासाठी त्याचा वापर केला जाऊ शकतो.
औषधी वनस्पती आणि मसाले:
ओरेगॅनो, थाईम, रोझमेरी आणि दालचिनी यांसारख्या औषधी वनस्पती आणि मसाल्यांमध्ये प्रतिजैविक गुणधर्म असतात जे अन्न टिकवून ठेवण्यास आणि हानिकारक सूक्ष्मजीवांच्या वाढीस प्रतिबंध करण्यास मदत करतात.
मध:
यामध्ये नैसर्गिक प्रीझर्वेटिव्ह गुणधर्म असतात जे बॅक्टेरिया आणि इतर हानिकारक सूक्ष्मजीवांच्या वाढीस प्रतिबंध करू शकतात.
तेल:
ऑलिव्ह ऑईल किंवा नारळ तेल यासारख्या तेलाचा वापर अन्न टिकवण्यासाठी आणि हानिकारक सूक्ष्मजीवांच्या वाढीस प्रतिबंध करण्यासाठी केला जाऊ शकतो.
किण्वन:
दही, चीज, सॉकरक्रॉट, किमची, लोणचे आणि बरेच काही यासारख्या अन्नाला आंबवणे ही अन्न टिकवून ठेवण्याची सर्वात जुनी पद्धत आहे. किण्वन प्रक्रियेमुळे लैक्टिक ऍसिड तयार होते जे अन्न टिकवून ठेवण्यास मदत करते आणि अन्नाचे पौष्टिक मूल्य देखील सुधारू शकते.
वाळवणे:
वाळवणे ही दुसरी नैसर्गिक संरक्षण पद्धत आहे जी फळे, भाज्या आणि मांस जतन करण्यासाठी वापरली जाऊ शकते.
हे लक्षात घेणे महत्त्वाचे आहे की हे नैसर्गिक संरक्षक रासायनिक संरक्षकांइतके प्रभावी नाहीत, त्यामुळे ते अन्न जास्त काळ ताजे ठेवू शकत नाहीत. अन्न नेहमी नियमित तपासा आणि ते खराब होण्याआधी त्यांचे सेवन करा.